We zijn geneigd om van alles in de koelkast te stoppen. Maar wist je dat niet alles in de koelkast mag? Uitgangspunt wat je kunt hanteren is “in de supermarkt in de koeling? dan thuis ook in de koeling!”.
Welke producten bewaar je in de koelkast?
Een overzicht van de meest gegeten groenten en de beste bewaarplek vind je hieronder.
- Wintergroenten zoals wortel, knolselderij en ui kun je beter niet in de koelkast bewaren, maar op een koele, droge en donkere plek, zoals een voorraadkast of, als je die niet hebt, in een keukenkastje of op de aanrecht uit de zon. Dan kun je ze twee tot vier weken bewaren.
- Bladgroenten zoals sla en andijvie, en koolsoorten zoals bloemkool, broccoli en spruiten kunnen wel weer het beste in de koelkast bewaard worden. Dat geldt ook voor bijvoorbeeld prei en bleekselderij.
- Voorgesneden groenten moeten altijd in de koelkast bewaard worden, ongeacht om welke groente het gaat. Het is het beste om ze in de originele verpakking te bewaren.
- Salades zoals bijvoorbeeld huzarensalade.
- Zuivelproducten.
Welke producten bewaar je buiten de koelkast?
Komkommer
Komkommers drogen uit in de koelkast. Laat de komkommer in zijn folie zitten. Dat verlengt de houdbaarheid met een week.
Tomaat
Eet tomaten alleen als ze rijp zijn. In onrijpe tomaten zit de gifstof tomatine, die schadelijk voor je kan zijn. Bewaar tomaten buiten de koelkast, op een droge koele plek. De koelkast is te koud en onderbreekt het rijpingsproces waardoor de zoete smaak van tomaten verloren gaat.
Ui en aardappel
Uien en aardappelen bewaar je niet in de koelkast, maar op een donkere, koele en droge plaats. In een kelder of schuur blijven ze wel een maand goed. Uien nemen snel vocht op en dan gaan ze rotten. Ui kan snel smaakjes overnemen, leg ze dus niet naast knoflook. Ui kun je goed in een netje of geknoopt in een panty ophangen.
Winterpeen, pastinaak, knolselderij
Deze groenten zijn het meest gebaat bij een koele, droge plek buiten de koelkast (12-15°C). In de groentelade of in een plastic zak is het vaak te vochtig, waardoor schimmel kan ontstaan. Vroeger werden ze vaak in een kist met zand bewaard.
Aubergine en paprika
Leg aubergine en paprika buiten de koelkast, maar niet op de fruitschaal en niet bij de tomaten. Ze zijn gevoelig voor ethyleen, een gas dat bananen, peren, appels en tomaten uitscheiden. Ze krijgen daardoor plekken en gaan bitterder smaken.
Eieren
Eieren bewaar je het beste in de doos in de koelkast. Er zijn hier vaak misverstanden over, omdat de eieren in de winkel vaak buiten de koeling staan.
Waarom eieren in de winkel niet in de koeling staan
De schaal beschermt het ei tegen invloeden van buitenaf, zoals vocht en vuil. Zo beschermt het zich tegen schadelijke bacteriën. Als het ei vochtig wordt, kunnen schadelijke bacteriën er sneller groeien. Als de eieren in de winkel in de koeling zouden staan, en je neemt het vervolgens in een boodschappentas mee naar huis, dan treedt er, door het temperatuurverschil, condensvorming op. Door de eieren in de supermarkt buiten de koeling te bewaren treedt er minder condensvorming op. De eieren blijven dan langer goed. Daarom wordt de temperatuur vanaf het moment dat de kip het ei legt totdat het in de winkel ligt ook zoveel mogelijk gelijk gehouden.
Zacht fruit
Zacht fruit zoals aardbeien, bessen, frambozen en bramen gedijen wel het best in de groentelade van de koelkast. Laat het zakje of doosje (met gaatjes aan de onderkant!) openstaan.
Exotisch fruit
Fruit uit warme landen, zoals ananas, kiwi, mango en citrusfruit kun je in de regel prima buiten de koelkast bewaren. Bananen worden van buiten bruin als je ze in de koelkast bewaart. Stevige groenten zoals broccoli, komkommer, courgette en hele kool hoef je in principe niet in de koelkast te bewaren, mits je ze niet langer dan enkele dagen laat liggen. Bewaar verse groenten en fruit buiten de koelkast liefst wel op een koele, donkere plaats.
Sauzen
Rode sauzen zoals ketchup en sambal hoeven echt niet in de koelkast bewaard te worden. Maar ook donker sauzen als ketjap of vissaus hoeven niet in de koelkast. Zet ze op een koele donkere plaats.
Sauzen als mayonaise, of sauzen met eieren bereid zet je weer wel in de koelkast.
Basilicum
De voorverpakte pakjes met basilicum kun je natuurlijk in de koelkast leggen, maar na opening is het niet lang meer houdbaar. Bewaar de overgebleven takjes in een vochtig stukje keukenpapier. Maar beter nog is het om de blaadjes af te spoelen met koud water en dan in te vriezen.
Olijf- en zonnebloemolie
Deze oliën zijn absoluut niet geschikt om in de koelkast te bewaren. Ze kunnen het beste bewaard worden op donkere en koele plaatsen zoals je voorraadkast. Wanneer je olijfolie toch in de koelkast bewaard, wordt deze dikker (stroperig) en er ontstaan dikwijls vlokjes. Dit komt door stolling. Olijfolie kan ook het best in de donkere flessen bewaard worden waarin ze verkocht worden. Zo blijft de olie gemiddeld 18 maanden goed.
Brood
Ik weet niet waarom, maar er schijnen mensen te zijn die brood in de koelkast bewaren. Als je brood in de koelkast bewaart zal het veel sneller uitdrogen. Als je een volledig brood niet op tijd kunt opeten, kun je het beste een aantal sneetjes opzij leggen en de rest invriezen. Is je brood oud geworden? Dan kun je er nog altijd lekkere recepten mee maken. Denk aan wentelteefjes, een pizzabodem, croutons, een tosti of een brood-quiche.
Avocado
Avocado kun je in Nederland het hele jaar door kopen, deze vrucht wordt geïmporteerd uit Zuid-Amerika, Afrika en Israël. Het is een uitstekende bron van goede vetten. Het grote nadeel is alleen dat avocado snel bederft, de meeste al binnen een dag wanneer ze doorgesneden zijn. De vraag is dus: Hoe kun je een avocado het beste bewaren? Wanneer je een avocado in de koelkast legt, stop je het rijpingsproces en worden ze snel zwart of bruin. De beste manier is om de halve avocado in plastic te wikkelen en op een droge plek in de kamer te leggen. Niet in de fruitschaal bij ander fruit. Laat ook altijd de pit in de halve avocado zitten, dan blijft hij langer goed. Hoe je er in de supermarkt achter komt of je een goede avocado te pakken hebt, lees je hier.
Knoflook
Zoals de naam al doet vermoeden komt knoflook uit de lookfamilie. Ook bieslook en ui behoren hiertoe. Dit bolgewas met scherpe smaak wordt in verschillende gerechten gebruikt. Om langer plezier te hebben van knoflook, kun je knoflook het beste bewaren in de van oudsher speciale ‘lookpotten’. Je grootouders hebben deze vast nog wel gehad. Knoflook ontkiemt te snel in de koelkast en zal eerder gaan beschimmelen, bovendien kan je hele koelkast dan naar knoflook gaan ruiken en dat is natuurlijk niet de bedoeling.
Rode wijn
Ik kom veel in Frankrijk, heb Franse vrienden en ben het hier dus niet helemaal mee eens, maar vooruit dan maar. Rode wijn mag nooit in de koelkast bewaard worden. Hierdoor wordt het te koud en verliest de rode wijn zijn intense smaak en dat is natuurlijk jammer.
Koel, gekoeld, ongekoeld?
Koel bewaren
Staat op het etiket van een product ‘Koel bewaren’, dan kun je het product het beste koel, donker en droog bewaren. Bijvoorbeeld in de kelder of een koele voorraadkast. De temperatuur moet dan liggen tussen de 15 en 20 °C. Het hoeft dus niet in de koelkast. Veel ongeopende producten waarop een THT-datum (‘ten minste houdbaar tot’) staat zijn buiten de koelkast te bewaren.
Gekoeld bewaren
Als op het etiket staat ‘Gekoeld bewaren’, moet het product altijd in de koelkast geplaatst worden. In de koelkast groeien micro-organismen zoals bacteriën en schimmels niet zo snel. Bederfelijke producten, zoals rauw vlees, rauwe vis, vleeswaren, slagroomgebak, zachte kaas en gesneden groente moeten altijd gekoeld worden bewaard. Ook eieren horen in de koelkast.
Ongekoeld bewaren
Ook bij ongekoeld bewaren is het belangrijk dat de temperatuur niet hoger is dan 20 °C. Brood, groente en fruit bederven sneller bij een hogere temperatuur. Pindaproducten, maïsproducten, noten, specerijen en granen moeten hiernaast droog worden bewaard. Soms staat op de verpakking bij welke temperatuur het product het beste bewaard kan worden.
Na openen gekoeld bewaren
Op de verpakking staat ‘na openen gekoeld bewaren’ als het product na opening in de koelkast bewaard moet worden. Dit geldt bijvoorbeeld voor natte producten zoals augurken, (halva)jam en sandwichspread.
Na openen koel bewaren
Staat er op de verpakking ‘na openen koel bewaren’, dan kan het product na openen in een kelder of koele voorraadkast bewaard worden. Bijvoorbeeld droogwaren, zoals meel, pasta en rijst kunnen na openen het beste afgesloten bewaard worden in de voorraadkast.
De temperatuur van de koelkast
Het is heel belangrijk om de temperatuur van een koelkast goed in te stellen. Vaak is de temperatuur in de koelkast te hoog. De ideale temperatuur is 4°C, dan groeien bacteriën en schimmels het minst snel.
Voor een goede koelkasttemperatuur gelden de volgende adviezen:
- In de koelkast zit een knop om de temperatuur te regelen. Meestal heeft deze een schaalverdeling van 1 tot 3, 5, 7 of 10. Hoe hoger het getal op de knop, hoe lager de temperatuur is in de koelkast. Voor de meeste koelkasten is een stand van ongeveer 60% voldoende. Dus bij een schaal van 5 stel je de koelkast in op stand 3, op een schaal van 10 zet je de knop op 6.
- Wanneer veel boodschappen in de koelkast moeten, kan de koelkast tijdelijk een standje hoger gezet worden. Naarmate de koelkast voller staat, kost het meer tijd om alles op de juiste temperatuur te krijgen en te houden.
- Zet geen warme producten in de koelkast, anders wordt de temperatuur in de koelkast te hoog. Sluit om dezelfde reden de koelkast meteen nadat er wat uitgehaald is.
- Zet producten na gebruik meteen weer in de koelkast.
- Controleer de temperatuur in de koelkast regelmatig. Gebruik daarvoor een speciale koelkastthermometer (te koop bij de huishoudwinkel). Leg een thermometer in het midden van de koelkast in een bakje met water. Lees de temperatuur af na anderhalf uur. Wijkt die af zet het met de knop op de juiste temperatuur. Bekijk de temperatuur na een nacht, als de koelkast een tijd heeft dichtgezeten.
📖 Lees ook: Zo deel je je koelkast goed in